In het kort
- Betekenis van debet – Debet staat aan de linkerzijde van de balans en omschrijft de bezittingen van je onderneming, zoals banktegoeden, inventaris en openstaande vorderingen.
- Debet op de balans – Debet laat zien waar het geld van je onderneming naartoe is gegaan en wordt als een positieve waarde beschouwd. Het tegenovergestelde, credit, laat zien hoe deze bezittingen zijn gefinancierd.
- Belang van debet voor ondernemers – Inzicht in debet helpt bij strategische financiële beslissingen, zoals investeringen en kredietaanvragen, en draagt bij aan een gezonde financiële balans van een onderneming.
Als ondernemer kom je vroeg of laat de term debet tegen in je boekhouding – bijvoorbeeld op de balans of in een financieel overzicht. Maar wat betekent debet nu precies, en waarom is het belangrijk om dit goed te begrijpen?
In dit artikel leggen we je op een heldere en praktische manier uit wat debet is, hoe het werkt op de balans en waarom het essentieel is voor de financiële gezondheid van je onderneming. Of je nu net begint of al jaren onderneemt: een goed begrip van debet helpt je betere keuzes te maken.
Wat betekent debet op de balans?
Op een balans wordt de financiële situatie van een bedrijf op een bepaald moment weergegeven. Hierin worden de debet- en creditzijden strikt gescheiden. De debetzijde laat zien waar het geld van een onderneming naartoe is gegaan, terwijl de creditzijde aangeeft waar dat geld vandaan komt.
Kort gezegd: debet laat de activa zien: de middelen die een bedrijf gebruikt om te opereren en te groeien. Deze activa zijn onderverdeeld in vaste- en vlottende activa.
Vaste activa
Vaste activa zijn de bezittingen van een bedrijf die bedoeld zijn om langdurig in de onderneming te blijven en bij te dragen aan de bedrijfsvoering. Ze gaan meestal langer dan een jaar mee en worden niet direct verkocht of omgezet in geld.
Er zijn drie soorten vaste activa:
Materiële vaste activa
Onder materiele vaste activa vallen tastbare bezittingen, zoals:
- Bedrijfspanden
- Machines en installaties
- Voertuigen
- Computers en andere apparatuur
Immateriële vaste activa
Onder immateriële vaste activa vallen niet-tastbare bezittingen, zoals:
- Goodwill, ofwel de waarde van een bedrijf bovenop de tastbare activa, zoals een sterk merk of klantenbestand
- Octrooien en licenties
- Software
Financiële vaste activa
Onder financiële vast activa vallen investeringen in andere bedrijven of langlopende vorderingen, zoals:
- Deelnemingen in andere ondernemingen
- Langlopende leningen aan dochterondernemingen
Omdat vaste activa waarde vertegenwoordigen, worden ze vaak over meerdere jaren afgeschreven. Dit betekent dat hun kosten over de gebruiksduur worden verdeeld in de boekhouding.
Vlottende activa
Vlottende activa zijn de bezittingen van een onderneming die op korte termijn (meestal binnen een jaar) worden omgezet in geld. Dit in tegenstelling tot vaste activa, die voor een langere periode in het bedrijf blijven.
Voorbeelden van vlottende activa zijn:
Voorraden
Producten of grondstoffen die het bedrijf op voorraad heeft en binnen afzienbare tijd verkoopt of gebruikt.
Debiteuren
Openstaande facturen bij klanten, oftewel geld dat het bedrijf nog tegoed heeft.
Liquide middelen
Direct beschikbaar geld, zoals het saldo op een bankrekening of kasgeld.
Overige kortlopende vorderingen
Bijvoorbeeld een btw-teruggave of een vooruitbetaalde kostenpost.
Vlottende activa geven inzicht in de liquiditeit van een bedrijf: de mate waarin het in staat is om op korte termijn aan betalingsverplichtingen te voldoen.
Wat zie je aan de debetzijde van de balans?
De debetzijde van de balans (ook wel de activa-zijde genoemd) laat zien waar een bedrijf zijn geld in heeft geïnvesteerd. Dit geeft inzicht in de bezittingen en hoe het bedrijf zijn middelen inzet om waarde te creëren.
Je kunt er bijvoorbeeld de volgende inzichten uit halen:
Kapitaalstructuur en investeringen
Hoeveel er is geïnvesteerd in vaste activa zoals gebouwen, machines en voertuigen. Dit laat zien in hoeverre het bedrijf lange termijn investeringen heeft gedaan.
Hoeveel er zit in vlottende activa, zoals voorraden en debiteuren, wat aangeeft hoe liquide het bedrijf is en hoe snel het bezittingen kan omzetten in cash.
Liquiditeit
De hoeveelheid liquide middelen (kas en banktegoeden) geeft een direct beeld van de korte termijn betaalcapaciteit.
Veel geld in debiteuren kan betekenen dat het bedrijf veel openstaande facturen heeft en mogelijk te maken heeft met trage betalingen van klanten. En goede manier om dit te bepalen is door de omloopsnelheid van je debiteuren te berekenen.
De omloopsnelheid van je debiteuren bereken je als volgt: Deel het gemiddelde bedrag aan debiteuren door je jaaromzet, vermenigvuldig de uitkomst met 365 dagen. De uitkomst is het gemiddelde aantal dagen dat jouw facturen open staan.
Voorbeeld:
Gemiddelde bedrag aan debiteuren: €50.000,-
Jaaromzet: €400.000,-
Berekening:
- €50.000,- / €400.000,- = 0,125.
- 0,125 * 365 dagen = 45 dagen
- Conclusie: je klanten betalen gemiddeld na 45 dagen. Door middel van een strakker beheer van je openstaande facturen kan je de liquiditeit verbeteren.
Voorraadbeheer
Een grote voorraad kan wijzen op een goede voorbereiding op toekomstige verkopen – bijvoorbeeld vlak voor een drukke periode zoals het hoogseizoen of de feestdagen. Bedrijven bouwen dan bewust extra voorraad op. Tegelijk brengt een hoge voorraad ook risico’s met zich mee: producten kunnen verouderen, beschadigen of simpelweg niet verkocht worden. Bovendien zit er dan veel geld vast in voorraad, waardoor je liquiditeit tijdelijk lager kan zijn. In zo’n geval kan een kortlopend zakelijk krediet uitkomst bieden om je betalingsverplichtingen toch soepel na te komen.
Een lage voorraad kan duiden op efficiënt voorraadbeheer: producten worden snel verkocht en er ligt weinig stil. Maar bij een plotselinge stijging van de vraag kan dat ook leiden tot tekorten en misgelopen omzet.
Timing is hierbij belangrijk: als je de voorraad aan het eind van een rustige maand meet, lijkt het misschien alsof het bedrijf te weinig voorraad heeft. Meet je vlak voor een piekperiode, dan kan de voorraad juist tijdelijk extra hoog zijn. Het loont dus om niet alleen naar het bedrag op de balans te kijken, maar ook naar het moment waarop het gemeten is.
Kortom, de debetzijde van de balans geeft een beeld van hoe een bedrijf zijn middelen gebruikt – en hoe snel het activa, zoals voorraden en debiteuren, kan omzetten in geld.
Debetsaldo: iets anders dan debet op de balans
Na het uitleggen van wat ‘debet’ op de balans betekent, is het goed om even stil te staan bij een andere veelgebruikte term: debetsaldo. Hoewel de termen verband houden, is het belangrijk om te begrijpen dat ze iets anders betekenen.
Debetsaldo betekenis
Een debetsaldo is een negatief saldo op een rekening, wat betekent dat je meer geld hebt uitgegeven dan er op de rekening staat. Het wordt vaak gebruikt om aan te geven dat je een schuld hebt op een rekening of dat je in het rood staat.
Bijvoorbeeld:
Het tegenovergestelde van een debetsaldo is een creditsaldo, wat betekent dat je geld op de rekening hebt staan (positief saldo).
Als je een zakelijke rekening hebt met een debetsaldo van €-2.000, betekent dit dat je €2.000 meer hebt uitgegeven dan er op je rekening staat.
Veelgestelde vragen over debet op de balans
Debet staat aan de linkerzijde van de balans en geeft de bezittingen van een onderneming weer, zoals banktegoeden, inventaris en openstaande vorderingen.
Debet wordt als een positieve waarde beschouwd in de boekhouding. Het tegenovergestelde, credit, geeft aan hoe deze bezittingen zijn gefinancierd.
Debet laat zien waar het geld naartoe is gegaan (activa), terwijl credit toont waar het geld vandaan komt (passiva, zoals eigen vermogen en schulden).
Vaste activa zijn bedrijfsmiddelen zoals gebouwen, machines en voertuigen die langdurig worden gebruikt. Ze staan aan de debetzijde omdat ze bezittingen van de onderneming zijn.
Vlottende activa, zoals voorraden, debiteuren en liquide middelen, kunnen binnen een jaar in geld worden omgezet. Vaste activa gaan langer dan een jaar mee.
Een bedrijf met veel vlottende activa, zoals liquide middelen en snel inbare debiteuren, heeft doorgaans een betere liquiditeitspositie.
De debetzijde geeft inzicht in hoe een bedrijf zijn geld gebruikt en waar het mogelijk “vast” zit. Het helpt bij financiële beslissingen zoals investeringen en kredietaanvragen.
Debet is de Nederlandse term die in de boekhouding wordt gebruikt om de bezittingen (activa) van een onderneming aan te duiden, aan de linkerzijde van de balans. Debit is simpelweg de Engelse vertaling van hetzelfde begrip. In Nederland spreek je dus van debet, terwijl Engelstalige landen debit gebruiken. De betekenis is in grote lijnen hetzelfde, alleen de taal verschilt.